Dzieci w sieci - jak chronić je przed szkodliwymi treściami?
Zastanawiając się nad wykorzystaniem internetu w codziennym funkcjonowaniu, niemożliwym jest ominięcie rozważań, na temat jego szkodliwego wpływu na dzieci, licznych pułapek czekających na nie w tej przestrzeni. Wśród wszystkich udogodnień - maila, zdalnych narzędzi do nauczania, platform informacyjnych i komunikacyjnych znajdują się również jego elementy, które mogą wpływać na aktualne zachowanie, samopoczucie, a nawet przyszłość dzieci - nie zawsze w pozytywny sposób.
W jaki sposób internet wpływa na funkcjonowanie dziecka?
Internet może rozwijać- liczne gry zręcznościowe dostępne na serwerach online, quizy z zakresu wiedzy na temat otaczającego świata, dostęp do filmów, dokumentów edukacyjnych na pewno ułatwiają i urozmaicają proces edukacji, kształcenia. Są one również elementem rozrywki, relaksu, potrzebnym każdemu z nas. Co jednak, jeżeli dziecko spotka się z treściami szkodliwymi, niedostosowanymi do jego wieku, ogólnego funkcjonowania? Mogą się one przyczyniać do powstawania nieprawdziwych obrazów na temat różnych sfer życia, a co za tym idzie, przyczynić się do powstawania zachowań np. nieadekwatnych, postrzeganych później jako problematyczne. Oglądane przez dzieci na youtubie filmiki, lubiane przez nie gry wpływają na słownictwo, jakim się dzieci posługują (zarówno w pozytywny, jak i w negatywny sposób). Przekazywane w nich treści wpływają na funkcjonowanie emocjonalne, poziom pobudzenia dziecka.
Z jakimi szkodliwymi treściami może spotkać się dziecko w internecie?
Do szkodliwych treści zaliczamy m.in.
- treści pornograficzne,
- treści prezentujące przemoc i okrucieństwo,
- treści prezentujące zachowania autodestrukcyjne, zachowania wyniszczające dla zdrowia,
- treści dyskryminacyjne.
Coraz częściej porusza się zjawisko tzw. patotreści. Są to prezentowane za pomocą m.in. transmisji internetowych, filmów, zdjęć treści, w których nadawca prezentuje zachowania sprzeczne z normami społecznymi. Ich przekaz jest demoralizujący, obejmuje zachowania takie jak przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna, poniżanie, przyjmowanie substancji psychoaktywnych. W odniesieniu do patotreści, możemy również mówić o patostreamach, czyli transmisjach internetowych na żywo, w trakcie których ukazywane są zachowania uważane za dewiacyjne. Nadawcy takich streamów, treści określani są nazwą ,,patostreamerzy”.
Co może zrobić rodzic, aby uchronić dziecko przed szkodliwymi treściami?
Pierwszą czynnością mającą na celu zabezpieczenie dziecka jest ustalenie z dzieckiem zasad korzystania z internetu. Bardzo ważnym jest, aby były one dostosowane do wieku dziecka. Określając zasady należy pamiętać o tym, aby zadbać o to, by najmłodsze dzieci miały dostęp jedynie do treści przyjemnych
i bezpiecznych. Koniecznym jest weryfikacja proponowanych treści. Wskazane jest towarzyszenie dziecku podczas korzystania z sieci. Jedną z podstaw jest określenie czasu, jaki dziecko może spędzać na korzystaniu z internetu. Ograniczyć powinniśmy dostęp do wyszukiwarek, komunikatorów, możliwości upubliczniania zdjęć, filmików.
Kolejnym bardzo ważnym zadaniem dla rodzica jest rozmawianie z dziećmi na temat ich doświadczeń w sieci. Umożliwi to ocenę wpływu korzystania
z internetu na zachowanie dziecka, da szansę na poznanie jego preferencji, pozostawia przestrzeń do rozmawiania o napotykanych treściach. W przypadku napotkania nieodpowiednich treści, możliwym będzie podjęcie działań ukierunkowanych na wsparcie dziecka, rozmowy na temat tego, z czym się spotkało.
Trzecią czynnością jest skonfigurowanie ustawień bezpieczeństwa w urządzeniu. Jest to opcja dostępna we wszystkich systemach operacyjnych (iOS, Android, Windows). Wesprzeć nas może również zainstalowanie programu kontroli rodzicielskiej. Takie programy dają możliwość kontrolowania treści, czasu spędzanego przez dziecko w internecie. Również niektóre sieci komórkowe mają w swojej ofercie pakiety zapewniające dziecku ,,bezpieczny start”.
Warto pamiętać o tym, iż łatwiejszym jest wcześniejsze przygotowanie siebie i dziecka do wprowadzenia je w świat internetu, niż radzenie sobie
z ewentualnymi negatywnymi skutkami powstałymi w wyniku nieodpowiedniego sposobu jego użytkowania. Nawet jeżeli na początku spotykamy się z okazywaniem niezadowolenia, frustracją, buntem, wytrwałość umożliwi wprowadzenie zmian, które mogą uchronić dziecko i wesprzeć jego prawidłowy rozwój.
Opracowanie:
Psycholog Emilia Skołyszewska
Na podstawie:
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę ,,Patotreści w internecie - raport o problemie”
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę ,,Chroń dziecko w sieci przed szkodliwymi treściami”
