Praktykowanie mindfulness z dziećmi jako sposób rozwijania umiejętności radzenia sobie ze stresem
Życie większości z nas, młodszych i starszych, wiąże się z ciągłym pozostawaniem w stanie lekkiego pobudzenia (w zakresie funkcjonowania neurologicznego). Ta niewielka ilość intensywności sprzyja efektywnemu myśleniu i działaniu. Jeżeli jednak to pobudzenie chociaż w niewielkim stopniu przekracza strefę tolerancji dziecka, to nawet łagodne nasilenie odczuwanych emocji może zaburzyć jego funkcjonowanie. Prawidłowość ta dotyczy wszystkich dzieci, nawet tych, których rozwój przebiega ,,książkowo’’.Coraz więcej badań naukowych wskazuje na to, iż uważność i medytacja rozwijają umiejętności życiowe, które pozwalają bardziej współodczuwająco odnosić się do tego, co dzieje się zarówno na zewnątrz nas, jak i wewnątrz nas. Przyczyniają się do zmiany sposobu reagowania w momentach, kiedy to właśnie pobudzenie przekracza tak zwaną ,,normę”. Rozmowy z rodzicami, opiekunami wskazują na to, iż często zadają sobie oni pytanie ,,czym się on/ona tak stresuje?”. Życie dziecka, wbrew pozorom, wypełnione jest momentami, które możemy opisać jako trudne, a co za tym idzie, stresogenne. Współczesne dzieci, m.in. za pośrednictwem telefonów komórkowych, internetu coraz wcześniej spotykają się z treściami niedostosowanymi do ich wieku. Portale społecznościowe, promujące uzyskiwanie jak największej ilości ,,lajków” i serduszek, bywają przyczyną zazdrości, hejtu wśród dzieci i młodzieży. Coraz większa ilość czasu spędzana w świecie wirtualnym zmienia również formę, jakość relacji rówieśniczych. Obserwacja współczesnych dzieci i nastolatków wskazuje na coraz większą ich wrażliwość, mniejszą odporność na reakcje stresowe. Reakcje dzieci i młodzieży na trudne sytuacje są różne. Niektóre z nich stają się bardziej pobudzone, agresywne, niespokojne. Inne wycofują się, stają się apatyczne, spada ich motywacja do podejmowania się aktywności. U dzieci starszych zauważalny może być spadek nastroju, w bardzo trudnych przypadkach samookaleczanie, bądź nawet próby samobójcze. Metod zapobiegania, pomocy, udzielania wsparcia jest wiele. Jedną z nich jest mindfulness - praktykowanie uważności. Czym jest mindfulness? S.J. Scott oraz Barrie Davenport w swojej książce ,,Mindfulness w 10 minut” zaznaczają, iż jest to bardzo prosta koncepcja. Oznacza ona, iż celowo stajemy się świadomi chwili obecnej, zwracając dużą uwagę na własne uczucia, myśli i to, co jest odbierane za pomocą zmysłów. Na trening uważności i składają się m.in. praktyki medytacyjne, takie jak koncentracja na oddechu, odczuciach fizycznych całego ciała, obserwowanie własnych emocji oraz obserwowanie własnych reakcji w relacjach z innymi ludźmi. Koncentracja na wydarzeniach mających miejsce w chwili obecnej (np. dźwięku, oddychaniu) umożliwia dzieciom i nastolatkom otwarcie się na przestrzeń pozwalającą zobaczyć to, co się wokół nich bądź w nich wydarza. Po uzyskaniu świadomości procesów zachodzących w umyśle i organizmie, nabywają one umiejętność korzystania z wrażeń zmysłowych (np. ,,czuję się niespokojny”) jako sygnałów do refleksji przed podjęciem działania. Wpływa to na dzieci w taki sposób, że stają się one mniej reaktywne, bardziej uważna na to, co się dzieje w nich i na zewnątrz. Ich uwaga kieruje się ku reagowaniu w sposób roztropny i współodczuwający. W takich okolicznościach, w sposób naturalny wyłonić się mogą opiekuńczość i łączność. Dzieci zyskują możliwość przeformułowania swojego sposobu widzenia sytuacji, mają wpływ na wybór działań i słów zgodnych z sytuacją. Regularnie praktykowanie uważności może wpłynąć na wiele aspektów funkcjonowania dzieci. Przyczynia się do poprawienia jakości snu, koncentracji uwagi i pamięci, a co za tym idzie, pozytywnie wpływa między innymi na proces nauki, rozwijania umiejętności szkolnych i nie tylko. Uczy wewnętrznego spokoju, zachowania go] w sytuacjach trudnych, kryzysowych. Co za tym idzie, rozwija umiejętność samokontroli, co wiąże się z ograniczeniem występowania zachowań impulsywnych w obliczu stresu, frustracji. Ułatwia wykształcenie postawy życzliwości względem samego siebie i innych oraz przyczynia się do wzrostu samooceny, wiary we własne możliwości. Mindfulness uczy dystansu do myśli m.in. poprzez wskazywanie na ich krótkotrwałość. Same treningi uważności dla dzieci ( dla dorosłych również :) ) organizowane są na terenie całej Polski. Funkcjonuje wiele programów adresowanych do dzieci. Trwają one około 8-10 tygodni, w zależności od tego, w jakim wieku są ich uczestnicy. Badania przeprowadzone przez dr Kimberly Schonert-Reichl z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej, mające na celu oszacowanie efektywności jednego z programów, wykazały, że uczestnicy otrzymywali wyższe oceny z czytania, mieli mniejszą absencję w szkole. Zmniejszyła się ilość agresywnych zachowań w czasie zabaw, lepiej radzili sobie ze stresem. Szybciej reagowali podczas odpowiadania na pytania i rozmowy z nauczycielem, zwiększyli zdolność koncentracji. Opracowanie: 20.04.2020, 22.04.2020 psycholog Emilia Skołyszewska Źródła: Susan Kaiser Greenland ,,Zabawa w uważność - Mindfulness i medytacja dla dzieci, młodzieży i rodzin” S.J. Scott, Barrie Davenport ,,Mindfulness w 10 minut. 71 prostych nawyków, które pomogą Ci żyć tu i teraz” https://mindfulnessdladzieci.com.pl https://psychologiawpraktyce.pl/artykul/psychoedukacja-dzieci-i-mlodziezy-w-oparciu-o-trening-uwaznosci„Cyfrowy Powiat Bocheński” - E-administracja w Powiecie Bocheńskim.
Używamy plików cookies w celu optymalnej obsługi Państwa wizyty na naszej stronie. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.